Matteüs 17,1-9 en 2 Petrus 1,16-19 – zr. Angela
Openingswoord:
Zusters en broeders, van harte welkom in het huis van God, onze Vader.
Wij vieren deze zondag de gedaanteverandering van de Heer. Dit feest gaat terug op een sterke traditie, alle drie de synoptische evangeliën leveren het verhaal over de gedaanteverandering op de berg over. Maar heel bijzonder is, dat dit gebeuren ook wordt overgeleverd in de tweede brief van Petrus! En Petrus benadrukt daarbij dat zijn verkondiging niet gebaseerd is op vernuftig bedachte mythen, maar dat Hij een ooggetuige is van Christus’ glorie. Immers, schrijft hij, toen hij en de andere leerlingen met Jezus op de berg van de gedaanteverandering waren, hoorden zij zelf de stem van de Vader, die sprak: ‘Dit is mijn geliefde Zoon, luister naar Hem.’ Het accent ligt hier op wat zij gehoord hebben, en niet zozeer op wat zij gezien hebben. Maar wat zij zagen, ging in elk geval over Christus’ glorie. Ergens onderweg op een berg – die berg wordt niet verder geïdentificeerd – deelt Jezus kennelijk even in Gods glorie en heerlijkheid. Wat betekent dat? Wat vieren wij als wij de gedaanteverandering van Jezus vieren? Daarover straks meer. Laten wij eerst zingend bidden dat het hemelse licht dat over Hem opgaat, ook ons deel mag worden.
Overweging:
Gedaanteverandering, wat betekent dat? Wij kennen vele vormen van gedaanteverandering. Wie van ons kent niet de literaire Friese tweelingbroers Sietse en Hielke Klinkhamer die met hun boot De Kameleon vele spannende avonturen beleven? Op zoek naar een naam voor hun boot, vinden zij die in eerste instantie niet. Moe gezocht gooien zij restjes verf in een hoek van de boot, met als gevolg dat hun boot vanuit verschillende gezichtshoeken steeds van kleur verandert. Dat brengt hen op het idee de boot De Kameleon te noemen.
En dat is niet gek gedacht. Want in het dierenrijk is er een hagedissensoort die kameleon genoemd wordt omdat hij in bange of boze momenten zichzelf op kan blazen en een vervaarlijke kleur kan aannemen, om het vijandige dat op hem af komt, te overwinnen.
Ook mensen worden wel eens een kameleon genoemd, als zij veelvuldig van partij of mening veranderen.
En wie kent niet de gedaanteverandering die mensen ondergaan als zij een rol spelen in een toneelstuk of t.v.-serie? Juist de totale inleving in een aangenomen rol maakt iemand tot een goede acteur. Of de gedaanteverandering die vooral vrouwen ondergaan in het t.v.-programma Extreme make-over, waarin zij van een lelijk eendje worden omgetoverd tot een mooie zwaan?
Maar hoort de gedaanteverandering van de Heer in dit rijtje thuis? Nee, al is ook deze gedaanteverandering niet blijvend en dalen Jezus en zijn leerlingen de berg ook weer af, toch gaat het hier niet om een toevalstreffer, een overlevingsstrategie, een nieuwe rol of een nieuw uiterlijk. Waar gaat de gedaanteverandering van Jezus dan wel over?
Jezus is onderweg. De ijver voor Gods huis verteert Hem, maar het wordt steeds duidelijker dat zijn weg Hem langs lijden en dood zal voeren. Het verhaal over de gedaanteverandering ligt bij Mattheüs ingebed tussen twee lijdens-voorspellingen door Jezus zelf. Hij zoekt zijn kracht in God en gaat met Petrus, Jakobus en diens broer Johannes de berg op om daar met hen alleen te zijn. En daar gebeurt het: ‘Voor hun ogen veranderde Hij van gedaante. Zijn gezicht ging stralen als de zon en zijn kleren werden wit als licht.’ Toen verschenen hun Mozes en Elia, in gesprek met Jezus. Mattheüs vertelt niet waar dat gesprek over ging, maar de evangelist Lucas tekent aan dat Mozes en Elia in heerlijkheid verschenen en over Jezus ‘uittocht’ spraken, de voleinding van zijn leven in Jeruzalem.
Jezus is onderweg en onderweg verschijnen Hem de twee grote vertegenwoordigers van Wet en Profeten, Mozes en Elia. Zijn weg wordt volgens de Schriften geduid als een uittocht, een doorgang door het water van de dood om te delen in het nieuwe leven bij God. Even deelt Jezus al in de lichtende glorie van God, zijn gelaat straalt als de zon en zijn kleren zijn wit als licht. En de Vader benoemt Hem vanuit de hemel als zijn geliefde Zoon, degene in wie Hij vreugde vindt, de vervuller van Wet en Profeten, de mens bij uitstek om naar te luisteren.
Even wordt hier zichtbaar wie Jezus ten diepste is: Zoon van de Vader, drager van zijn licht en vreugde en voerder van zijn woord. Gedaanteverandering betekent hier dat het geheim van Jezus’ Persoon zich openbaart, dat zijn diepste wezen even aan het licht komt.
Daarna gaat de weg weer verder, maar Jezus, zelf bemoedigd, bemoedigt op zijn beurt zijn leerlingen: ‘Sta op en wees niet bang.’ Want ook onze weg zal ons als volgelingen van Jezus voeren langs lijden en dood. Jezus heeft het vlak voor het verhaal over de gedaanteverandering al tegen zijn leerlingen gezegd: ‘Wie zijn leven wil redden, zal het verliezen. Wie zijn leven verliest vanwege Mij, zal het vinden.’
Laten wij opstaan en niet bang zijn, laten wij openstaan voor de momenten op onze weg waarin wij even zien wie wij ten diepste in Gods ogen zijn, waarin ons een licht opgaat over wat het geheim van ons leven is en waar het in ons leven om gaat.
stilte
Oproep tot gebed:
Laten wij bidden:
God, Vader, onze Schepper en Redder,
voed ons met het woord van uw Wet en Profeten
en met uw mens geworden Woord, Jezus Christus onze Heer.
Laat ons beseffen dat ons leven in uw handen ligt
en dat U ons gelukkig wilt maken,
met de pelgrimsweg in ons hart.
Open onze ogen, oren en hart
voor uw geheim dat ons leven draagt en vervult.
Laat ons een licht opgaan over wie u bent voor ons
en wij voor U.
Mogen wij opstaan, onbevreesd,
en van kracht tot kracht voortgaan
om op de berg van het verbond voor U te verschijnen.
In het voetspoor van Hem, uw geliefde Zoon,
Jezus Christus, onze Heer.
Amen.