Bezinning van zr Angela:
Onze franciscaanse familie viert het komend jaar het achtste eeuwfeest van de levende kerststal waarmee Franciscus in 1223 in Greccio begon.
Franciscus van Assisi beleefde het als zijn roeping het evangelie van Jezus Christus te volgen. Hij stelde zich het leven van Jezus zo concreet mogelijk voor en volgde het zo nauwgezet mogelijk na. In 1223, drie jaar voor zijn dood, komt hij aan in het stadje Greccio. Hij verlangt ernaar om in de kerstnacht meer te zien dan alleen maar de gebruikelijke kribbe op of naast het altaar tijdens de eucharistieviering. Hij wil met eigen ogen de moeilijke en armoedige omstandigheden van het pasgeboren Kind kunnen waarnemen. Aan een bevriende inwoner van Greccio vraagt hij te zorgen voor een kribbe met stro erin en aan weerszijden een os en een ezel.
En zo gebeurt het. In de kerstnacht stromen broeders van alle kanten toe en samen met de mensen uit die streek trekken zij met fakkels en kaarsen in de hand naar de kribbe. Ze zijn opgetogen van vreugde bij het zien van de geheel nieuwe manier waarop het kerstgeheim gevierd wordt. De nacht is zo helder als de dag, er wordt vol blijdschap gezongen en gebeden en Franciscus staat diep ontroerd bij de kribbe. Boven de kribbe viert een priester de eucharistie en Franciscus roept alle aanwezigen op tot liefde voor dit Kind, in wie God zelf is mens geworden. Hij spreekt meeslepend over de geboorte van de arme Koning in het stadje Bethlehem en lijkt wel te blaten als een schaap als hij de naam Bethlehem uitspreekt.
We danken onze kerststal aan dit initiatief van Franciscus te Greccio. Hij introduceert hier een soort bibliodrama rond de kribbe, waarbij het aantal figuren kan aangroeien. Maria en Jozef nemen plaats, een engel komt aanvliegen vanuit den hoge en er verschijnen herders met honden en schapen, soms zie je een vroedvrouw bezig met de was, in de verte komen er wijzen uit het Oosten aan met hun kamelen en wie weet wie er allemaal nog meer onderweg zijn naar de stal. Je kunt je elk jaar afvragen in welke figuur je je het meest herkent en dat kan elk jaar verschillen. Zo nodigt de kerststal je uit om op een toegankelijke, persoonlijke en actuele manier deel te krijgen aan het gezelschap in en rond de stal en het geheim van Gods menswording in je eigen leven te beleven.
Mijn favoriete figuur in de kerststal is dit jaar de engel erboven, met vóór zich de banderol waarop geschreven staat Gloria in excelsis Deo, Glorie aan God in de hoogste hemel. Het zijn de beginwoorden van de lofzang waarmee een hele schare engelen uit de hemel de goede boodschap van de engel van de Heer aan de herders in het veld komt versterken: Glorie aan God in de hoogste hemel, waarop onmiddellijk volgt en op aarde vrede onder de mensen in wie Hij een welgevallen heeft (Lucas 2, 8-14).
Die ene engel van de Heer is daarna blijkbaar met de herders meegegaan naar het Kind in de voederbak en heeft postgevat boven Hem en zijn ouders. Zonder die engel zou de bijzondere betekenis van het tafereel ons kunnen ontgaan. We zien het in onze tijd immers zo vaak: mensen onderweg voor wie geen plaats is in de herberg van onze maatschappij, vrouwen en mannen met hun kinderen op de vlucht en voor de nacht blij met elke schuilplaats die zij tegenkomen. Maar de engel duidt met zijn banderol wat we hier zien: dit is heilige grond, in dit Kind raken hemel en aarde elkaar.
Inmiddels zie ik die engel bij elk kind, alleen of met zijn ouders, thuis of op de vlucht. Elk kind is een nieuw begin van Godswege, een goede gave uit den hoge die hoop en verwachting schept: wat zal er worden van dit kind?
Ieder van ons is uitgenodigd de eigen plek te zoeken in of bij de kerststal, rond het Kind in de kribbe. Het geeft niet dat er al een Maria aanwezig is, want achter Maria gaan zoveel biddende en gelovige mensen schuil, zij is niet voor niets het beeld van de Kerk. Het geeft ook niet dat er al een Jozef is, want Jozef wordt gevolgd door bijvoorbeeld Simon van Cyrene en de heilige Veronica, door alle mensen die met zorgzame, liefdevolle handen de Heer op zijn weg bijstaan en dat ook doen voor de minsten van de Zijnen.
Bidden wij voor alle kinderen die wereldwijd in deze tijd geboren worden:
Zend uw engel, God, bron van alle barmhartigheid,
en behoed deze weerloze kinderen, toevertrouwd aan onze handen.
Laat hen opgroeien tot mensen naar uw hart,
die in liefde en respect verbonden zijn met U in den hoge
en vrede en gerechtigheid doen op aarde.
Omwille van Jezus Christus, uw Kind in ons midden,
uw licht in onze duisternis, vandaag en tot in eeuwigheid.
Amen.